Trong những tháng đầu năm 2025, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức đáng kể, dẫn đến sự sụt giảm về kim ngạch và thị phần. Dưới đây là những yếu tố chính ảnh hưởng đến ngành này:
1. Suy giảm kim ngạch xuất khẩu
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, giá trị xuất khẩu rau quả trong tháng 3/2025 ước đạt 450 triệu USD, đưa tổng giá trị xuất khẩu trong quý I/2025 lên 1,14 tỷ USD, giảm 11,3% so với cùng kỳ năm 2024.
2. Thị trường Trung Quốc siết chặt kiểm soát chất lượng
Trung Quốc, thị trường tiêu thụ rau quả lớn nhất của Việt Nam, đã tăng cường các biện pháp kiểm soát chất lượng và an toàn thực phẩm. Điều này dẫn đến việc xuất khẩu sầu riêng – một trong những mặt hàng chủ lực – gặp khó khăn. Trong hai tháng đầu năm 2025, xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc chỉ đạt 305,77 triệu USD, giảm 38,9% so với cùng kỳ năm trước.
3. Sự phụ thuộc vào một số ít thị trường
Việc tập trung quá mức vào một số thị trường như Trung Quốc khiến ngành rau quả Việt Nam dễ bị tổn thương khi các thị trường này thay đổi chính sách hoặc nhu cầu. Sự sụt giảm trong xuất khẩu sang Trung Quốc đã ảnh hưởng lớn đến tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành.
4. Thay đổi trong cơ cấu thị trường xuất khẩu
Mặc dù xuất khẩu sang Trung Quốc giảm, nhưng xuất khẩu sang các thị trường khác như Hoa Kỳ, Nhật Bản và Malaysia lại tăng đáng kể. Điều này cho thấy tiềm năng mở rộng thị trường và giảm sự phụ thuộc vào một số ít quốc gia.
5. Tác động của kỳ nghỉ Tết Nguyên đán
Kỳ nghỉ Tết kéo dài đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và xuất khẩu, gây ra tình trạng ùn ứ hàng hóa và làm gián đoạn chuỗi cung ứng. Điều này góp phần vào sự sụt giảm kim ngạch xuất khẩu trong những tháng đầu năm.
6. Áp lực từ các quy định kiểm dịch mới
Các thị trường nhập khẩu ngày càng áp dụng các tiêu chuẩn kiểm dịch nghiêm ngặt hơn, đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam phải nâng cao chất lượng và tuân thủ các quy định quốc tế, điều này tạo thêm áp lực cho các nhà xuất khẩu.
7. Mục tiêu và triển vọng
Dù đối mặt với nhiều thách thức, ngành rau quả Việt Nam đặt mục tiêu đạt kim ngạch xuất khẩu 8 tỷ USD trong năm 2025. Để đạt được điều này, cần đa dạng hóa thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.
Tóm lại, ngành xuất khẩu rau quả Việt Nam đang trải qua giai đoạn khó khăn với nhiều thách thức từ thị trường quốc tế và nội tại. Việc thích ứng và đổi mới sẽ là yếu tố quyết định để duy trì và phát triển trong tương lai.
